Γραμμένο κατά την γερμανική κατοχή (1943-1945) Καλομοίρης αφιερώνει το χορογραφικό συμφωνικό ποίημα Ο Θάνατος της Αντρειωμένης στην νεαρή Simone Séaille, φίλη της κόρης του συνθέτη και αγωνίστρια της Γαλλικής Αντίστασης που θανατώθηκε από τους Γερμανούς σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ο αρχιμουσικός Βύρων Φιδετζής σε συνέντευξη του στην Ρουμπίνη Σούλη αναφέρει σχετικά με το έργο:  

"Το τελευταίο συμφωνικό του ποίημα είχε τίτλο "Ο θάνατος της Αντρειωμένης" και βασίζεται στο περίφημο δημοτικό τραγούδι "Στη στεριά δεν ζει το ψάρι". Το έγραψε μέσα στην Κατοχή, συγκλονισμένος από το θάνατο σε στρατόπεδο συγκέντρωσης της Γαλλίδας κουνιάδας της κόρης του Κρινώς, η οποία όπως η κόρη και ο γαμπρός του συμμετείχαν στη Γαλλική Αντίσταση. Η θυσία της, που θυμίζει εκείνη των γυναικών του Ζαλόγγου, τον ενέπνευσε για τη σύνθεση του έργου."

​

   Το έργο έχει  μορφή ελεύθερων παραλλαγών  βασισμένο πάνω σε μελωδικά  μοτίβα του δημοτικού τραγουδιού τα οποία  παρουσιάζονται ημιτελή, τμηματικά και διακοπτόμενα ώστε να αποφευχθεί μια στείρα, συμφωνικής μορφής, αναπαραγωγή του τραγουδιού η οποία θα μπορούσε εύκολα να περάσει στα όρια της παρωδίας. Μέσα από την τμηματική διαίρεση του αρχικού μελωδικού υλικού ο Καλομοίρης καταφέρνει να δημιουργήσει ευφάνταστες παραλλαγές, συνδεδεμένες από σχεδόν αυτοσχεδιαστικού χαρακτήρα περάσματα (π.χ.έντονα μελισματικά περάσματα δοσμένα κυρίως σε πνευστά πάνω σε σταθερούς ή ελαφρά ρυθμικούς ισοκράτες,  μιμούμενος έτσι  τον ήχο μιας παραδοσιακής ορχήστρας) και πλαισιωμένες από καθαρές δομές όπως, Εισαγωγή και Coda (Κόντα, τμήμα μουσικού έργου που σηματοδοτεί το τέλος, μία μουσική κατακλείδα). 
   Η αρμονική δομή του έργου είναι έντονα χρωματική, προφανώς επηρεασμένη από τον όψιμο γερμανικό ρομαντισμό, με εμφανή διάφωνα στοιχεία. Ο Καλομοίρης εμπλουτίζει την δυτική αρμονία με χρήση ελληνικών τρόπων (βλ. Ν.10, πέρασμα στον Φρύγιο) δημιουργώντας έτσι έναν περίπλοκο αρμονικό μείγμα. Το έργο ξεκινάει με τονικό κέντρο την νότα Λα, χωρίς να είναι ξεκάθαρο αν είναι μείζονα ή ελάσσονα και τελειώνει στην τονικότητα της Λα (εδώ μείζον), χρησιμοποιώντας έτσι την παραδοσιακή τεχνική ενός τονικού κέντρου, ασχέτως   με τις χιλιάδες παρεκκλίσεις  και μετατροπίες που συμβαίνουν καθ'όλη την διάρκεια . Η χρήση ενός τονικού κέντρου λειτουργεί ως μάρτυρας της προσήλωσης του Καλομοίρη προς στις αρχές της κλασσικής σύνθεσης, ενάντια στα ρεύματα της εποχής του (μοντερνισμός, εξπρεσσιονισμός κ.α.)
    Αυτό που επίσης πρέπει οπωσδήποτε να σημειωθεί είναι ο ρόλος της ορχήστρας. Ο Καλομοίρης σε αυτό το έργο, όπως και στα περισσότερα ορχηστρικά έργα του, ξεδιπλώνει την ενορχηστρωτική του δεινότητα. Τα προαναφερθέντα  στοιχεία της αρμονικής δομής του έργου, στοιχεία ετερόκλιτα και συγκρουόμενα, λειτουργούν ομογενοποιημένα κάτω από την ενορχηστρωτική πένα του συνθέτη.  Οι μεγάλες ελαττωμένες και αυξημένες συγχορδίες (βλ. Ν.2) , οι άμεσες  (απότομες)  μετατροπίες μαζί με τις σύντομες τονικοποιήσεις  (βλ. Ν.8),  οι μη λειτουργικές διαδοχές συγχορδιών ως απόρροια κίνησης διαφορετικών φωνών (βλ. Ν.16 και Ν.17) μαζί με τις  άλυτες διαφωνίες, τις μη λειτουργικές γραμμές βάσιμου, και την ασαφή διάκριση μεταξύ συγχορδιακών και μη συγχορδιακών φθόγγων που διέπουν το σύνολο του έργου, όλα αυτά τα στοιχεία μαζί, επικοινωνούν  μεταξύ τους και μετουσιώνονται σε ένα σώμα λόγω της ενορχήστρωσης. Μέσα από την χρήση της μεγάλης ρομαντικής ορχήστρας και την εκμετάλλευση όλων των επιμέρους ομάδων της, δημιουργεί χρώματα και διαθέσεις ώστε να υποστηρίξει το χορογραφικό λιμπρέτο (πλοκή). 

   Τελειώνοντας, ακολουθεί απόσπασμα της Μυρτώς Οικονομίδου  ως προς τις πρώτες εκτελέσεις και την πλοκή του έργου:

~

Το έργο εκτελέστηκε για πρώτη φορά το 1943 στο Rex, μεταγράφηκε για πιάνο από τον ίδιο τον συνθέτη,  με τη Λουκία Σακελλαρίου ως χορογράφο και κορυφαίο χορευτή. Στην ορχηστρική του μορφή ανέβηκε για πρώτη φορά από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στην Ολυμπία το 1945. Υπό την διεύθυνση του συνθέτη. Τέλος, το έργο ανέβηκε ολοκληρωμένο από την Εθνική Λυρική Σκηνή, σε χορογραφία του Άγγελου Γρημάνη, πάλι υπό την διεύθυνση του συνθέτη.

~

Σκοτώνοντας έναν από τους εχθρούς που είχε εισβάλει στο χωριό της νωρίς το πρωί, η Αντρειωμένη ενθαρρύνει τις υπόλοιπες γυναίκες να πολεμήσουν μαζί με τους άντρες τους. Φτάνει στην πρώτη γραμμή και παλεύει δίπλα στον αγαπημένο της, όπου και τραυματίζεται άσχημα. Χωρίς να αφήσει κανέναν να καταλάβει τον πόνο της, παλεύει, ενθαρρύνοντας και τις άλλες γυναίκες, έως ότου ο εχθρός να υποχωρήσει. Ηγείται του χορού της νίκης μαζί με τις υπόλοιπες γυναίκες του χωριού, ώσπου να πέσει στο έδαφος, νεκρή. Σιγά-σιγά, ο θάνατός της μετατρέπεται από θρήνο σε δοξασία και όλοι πιστεύουν ότι μπορούν να δουν την Ελευθερία να υψώνεται διθυραμβικά στον ορίζοντα.*
​